एकान्तवास (आईसोलेशन ) को अनुभुति

 विश्व कोरोना महामारीका विरुद्ध लडिरहेको छ । त्यो लडाईमा स्वास्थ्यकर्मीहरु अग्रपंक्तिमा खटिरहेका छन् । मलाई पनि एउटा स्वास्थ्यकर्मीका नाताले यो अवसर उपल्बध भएकोमा गौरवको अनुभुति हुनुका साथै भित्रैदेखि खुशी लागेको छ । निश्चित रुपले शुरुवाती अवस्थामा स्वास्थ्य सुरक्षा सामाग्रीको अभाव तथा कतिपयमा जोखिम नलिने मनोवृत्तिको परिणाम केही समस्या र असमझदारी देखा परे पनि देशको सिंगो जनशक्ति कोरोना रोकथाम तगा नियन्त्रणमा अहोरात्र खटिरहेको छ ।

  धनगडी उप महानगरपालिकामा कार्यरत हामी स्वास्थ्यकर्मीहरु शुरुवाती दिनमा कोरोना महामारीसंग लड्न आवश्यक पर्ने ब्यवस्थापकीय काममा लाग्नु परयो । धनगढीमा भएका विभिन्न क्वारेन्टिनमा राखिएका मान्छेहरुको परिक्षण तथा सीमा नाकामा भारतबाट आउने नेपालीहरुको स्वास्थ्य जांच लगायतका काममा लाग्नु परे पनि उपमहानगरपालिकाको आफनो छुट्टै आईसोलेशन नभएकोले, आईसोलेशनको अनुभव र अनुभुतिको अवसर मिलेको थिएन । यद्यपि मानसीक रुपले लकडाउन भएदेखि नै आईसोलेशनमा गएर बिरामी सेवा गर्न पाए हुन्थ्यो भन्ने हुटहुटी थियो । घर परिवारको पनि त्यसमा सहमति नै थियो । श्रीमान राजनीतिमा भएका कारण कोरोना विरुद्धको लडाईमा हामीले केही न केही योगदान गर्नुपर्छ भन्ने उहांको जोड रहेको हुनाले पनि मानसिक रुपले तयार हुन झन सहज पनि भयो ।

  आईसोलेशनमा गएर बिरामीको सेवा गर्ने अवसर नगरपालिकाले जुराई दियो । धनगडी उप महानगरपालिकाले वडा नं १५ को कनरीमा अवस्थित पहिलाको जडीबुटी प्रशोधन केन्द्रको क्षेत्रीय भवनमा केही नया संरचनाहरु थपेर आइसोलेशनको निर्माण गरेको छ । यो आईसोलेशन नेपाल सरकारको स्वीकृत मापदण्ड अनुरुप बनाईएको छ । यहांबाट मानव बस्ती टाढा छ । यो जंगलको बीचमा हुनुका साथै यसको पश्चिम कनरी नदी बगिरहेको छ । यो ठाउँ प्राकृतिक रुपमा हराभरा पनि छ । झण्डै २५ जना बिरामीलाई राख्न सक्ने यसको क्षमता छ । तर अहिले यहां संक्रमितको संख्या १३ मात्र रहेको छ । पहिलो चरणमा २५ जना बीरामीहरु स्वास्थ्यलाभ भएर डिस्चार्ज भईसकेका छन् । स्वास्थ्यको पहिलो शर्त स्वच्छता भएकोले सरसफाईमा पूर्ण ध्यान दिईएको छ । अभm महत्वपूर्ण कुरा प्रबिधिको सहयोगले २४ सै  घण्टा बिरामीको गतिविधिलाई हेर्न सजिलो भएको छ । प्रविधिका कारण पुर्वको जनकपुर वा बांकेमा कोरोना संक्रमितको अवस्थाका बारेमा समयमा स्वास्थ्य जानकारी पाएर उद्धार गर्न नसक्नुको परिणाम ज्यान गुमाउनु पर्ने अवस्था छैन । संक्रमितको स्वास्थ्य अवस्था चौबिसै घण्टा हाम्रो निगरानी भन्दा बाहिर छैन । प्रत्येक दिन बिरामीसंग अन्तरक्रिया हुने गरेको छ । उनीहरुका आवश्यकताका समानहरु नियमित रुपमा उपल्बध गराउन स्वास्थ्यकर्मीहरुले प्रयास गरेका छन् । यस अर्थमा धनगडी उपमहानगर पालिकाको आईसोलेशन गृह अन्य ठाउ भन्दा बेग्लै र अनुपम छ । त्यसका साथै त्यहां खटिएका सबै स्वास्थ्यकर्मी उत्साहित भएर लगनका साथ काम पनि गरिरहेका छन् । जसले गर्दा त्यहां आउने संक्रमितले राम्रो सेवा पाउने कुरा निश्चित छ ।

  आज कोरोनाको लडाईमा स्वास्थ्यकर्मी, सुरक्षाकर्मी, एम्बुलेन्स चालक, सफाईको काममा संलग्न कर्मचारी, पत्रकार तथा स्थानीय तहका जनप्रतिनिधी अहोरात्र खटेका छन् । कैयौं कोरोनाबाट संक्रमित पनि भएका छन, अझ दुःखद कुरा स्वास्थ्यकर्मी माथि कैयौ ठाउमा सांघातिक आक्रमण पनि भएका छन् । डेराबाट लखेटिएका छन् । बाहय परिस्थितीको मुकाबला गरेर स्वास्थ्य सेवामा डटेका छन् । समाजिक रुपमा विभेद त छंदैछ  । अझ त्यसमा पनि स्वास्थ्यकर्मीका कतिपय समस्यामा सरकारले पर्याप्त ध्यान दिन नसकेको  देख्दा मन कुढीएर आउछ । सरकारले सार्वजनिक रुपमा नै स्वास्थ्यकर्मी, सुरक्षाकर्मी, एम्बुलेन्स चालक, सफाईको काममा संलग्न कर्मचारीको जीवन बीमा गर्ने प्रतिबद्धता गरेको थियो । तर सरकारको बजेटमा यो कुरालाई समावेश गर्ने काम भएन ।  सरकारले कसरी जीवन बीमा गराउने हो, त्यसबारेमा अहिलेसम्म कुनै छलफल समेत भएको सुनिएको छैन । आर्थिक वर्ष सकि सक्दा पनि जोखिम भत्ता अहिलेसम्म कतिपय स्वास्थ्यकर्मीको हातमा पर्न नसक्नु पनि उदेक लाग्दो छ ।

   स्वास्थ्य क्षेत्रका समस्यालाई सरकारले अभिभावकको नजरबाट हेरेर समाधान गर्न ध्यान दिन सकेमा कोरोना विरुद्धको लडाईमा स्वास्थ्यकर्मीलाई झन हौसला प्राप्त हुन्थ्यो र यो लडाईलाई जित्न सहज हुन्थ्यो भन्ने लागेको छ ।