धनगढी पोष्ट
बिहिबार, १७ साउन २०८१ मा प्रकाशित
सुदूरपश्चिममा यो वर्षको धान रोपाई सकिएको छ । प्रदेशका नौ जिल्लामा ९९ दशमलव ५५ प्रतिशत रोपाई सकिएको हो । कृषि विकास निर्देशनालयका अनुसार धान रोपाई हुने एक लाख ७४ हजार पाँच सय ७६ हेक्टर क्षेत्रफल मध्ये एक लाख ७३ हजार सात सय ९९ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान रोपाई भइसकेको छ ।
विगतका वर्षभन्दा केही दिन मात्रै ढिला गरी बर्खे धान रोपाई शुरु भएता पनि रोपाई ठीकै समयमा सम्पन्न भएको कृषि विकास निर्देशनालय दिपायलका निर्देशक खगेन्द्रप्रसाद शर्माले बताए ।
‘यसपाली रोपाई त्यही चार÷पाँच पर्सेन्ट जति मात्र ढिला भाको हो, खासै त्यस्तो धेरै ढिलो भाको हैन’, उनले भने, ‘नियमित रुपमा पानी नप¥या हुनाले एकैचोटी बाढी आउने गरी आयो, त्यसपछि आउँदै आएन, त्यही भएर धेरै फरक त प¥या छैन चार÷पाँच पर्सेन्ट हो ।’ उनले रोपाई विगतकै समय अनुसारै सम्पन्न भएको बताए ।
प्रदेशका नौ जिल्लामध्ये छ जिल्ला (कैलाली, कञ्चनपुर, बाजुरा, बझाङ, अछाम र डडेल्धुरा ) मा शतप्रतिशत रोपाई भइसकेको निर्देशनालयको तथ्याङ्क छ । कैलालीमा ६७ हजार चार सय ६३ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाई भएको छ ।
त्यसैगरी कञ्चनपुरमा ४८ हजार चार सय ९६ हेक्टर, बाजुरामा सात हजार तीन सय तीन हेक्टर, बझाङमा १२ हजार पाँच सय, अछाममा १६ हजार पाँच सय ९० र डडेल्धुरामा छ हजार एक सय २० हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाई भएको हो ।
बाँकी तीन जिल्लामा पनि करिब रोपाई सम्पन्न भइसकेको छ । दार्चुलामा धान रोपाई हुने कुल क्षेत्रफलको ९८ दशमलव ६६ प्रतिशत रोपाई सकिएको छ । चार हजार चार सय ८० कुल क्षेत्रफलमा चार हजार चार सय २० हेक्टरमा रोपाई सकिएको छ ।
त्यस्तै, डोटीमा ९० दशमलव ०१ प्रतिशत र बैतडीमा ९८ दशमलव ५६ प्रतिशत रोपाई सकिएको छ । डोटीको छ हजार चार सय २६ हेक्टरमध्ये पाँच हजार सात सय ८४ हेक्टरमा र बैतडीमा पाँच हजार दुई सय २५ हेक्टरमध्ये पाँच हजार एक सय ५० हेक्टरमा रोपाई सकिएको छ ।
निर्देशक शर्मालेबाँकी रहेका जिल्लाहरुमा एक÷दु्ई दिन भित्रै रोपाई सम्पन्न हुने बताए । सबै तिर सिचाँई सुविधा नभएर पनि ढिलाई भएको उनले बताए ।
अहिले खेतीपाती गर्नका लागि विभिन्न उपकरणहरु प्रयोग गरिने हुँदा पनि रोपाई गर्न कृषकहरुलाई सहज हुन थालेको र रोप्नका लागि समय पनि कम लाग्ने गरेको उनले बताए ।
जिल्ला अनुसार फरक–फरक जातको धान रोपिने गरेको उनको भनाई रहेको छ । सबै जिल्लाको हावापानी एक नासको नभएका कारणले गर्दा पनि जिल्ला अनुसार फरक–फरक जातका धान रोपिने गरेको उनले बताए ।
निर्देशक शर्माले कैलालीमा सर्जु ५२ धान बढी रोपिने गरेको बताए । राम्रो फल्ने र छिटो पाक्ने भएपछि किसानहरुले यो धान बढी रुचाउने गरेको उनको भनाइ छ ।
‘कैलालीमा सर्जु ५२ भन्ने धान बढी रोपिन्छ, यो धान अलिकति सुख्खा पनि सहन्छ बढी पानी पनि सहन्छ, खानमा अडिलो छ उत्पादन राम्रो छ, त्यही भएर यो धान रुचाएको पाइन्छ’, उनले भने ।
कैलालीमा सर्जु ५२ सँगै राधा ४ पनि रोपिने गरिन्छ । कञ्चनपुरमा भने राधा ४ सँगै अरु नयाँ जातका धानहरु रोप्ने गरिएको निर्देशक शर्माले बताए ।
‘अहिले नयाँनयाँ जातहरु पनि आइराछन्, हर्दिनाथ ३, ४, ५ भन्ने छ, सुख्खा ३, सुख्खा ६ भन्ने छ, सावित्री भन्ने छ, थुप्रै छन् जातहरु’उनले भने । तराईमा हाइब्रेड जातको धानहरु लगाउने गरिएकामा पहाडतिर भने हाइब्रेड नलगाई खुमलफेरिज जातको धान र केही स्थानीय जातका धान लगाइने गरेको उनले बताए ।
‘हिजो आज परेको पानीले धानलाई राम्ररै गर्छ । किन भने कैलाली, कञ्चनपुरका जमिनमा चिरा परिसकेको थियो । पहाडतिर पनि सुख्खा हुन थालिसक्या थियो । उत्पादनमा ह्रास आउन थालिसक्या थियो । पानी परेर केही भएपनि राहत ग¥या छ,’ उनले भने ।