‘आईपिएम’ प्रविधिमार्फत खेती गर्दै कृषक

धनगढी । कैलालीको धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर ६ का रामकिशुन चौधरी एकीकृत किट (शत्रुजीत) व्यवस्थापन (आइपिएम) प्रविधिमार्फत कृषि खेती गरिरहेका छन ।

परम्परागत र रासायनिक तथा विषादी प्रयोगको बाध्यतामा कमी हुने भएपछि उनले आईपिएम प्रविधिबाट २५ कठ्ठा जग्गामा खेती गर्न लागेका हुन ।

काउली, भान्टा, खुर्सानी लगायतको तरकारी खेतीमा जमेका चौधरीले वेर्नासंगै तरकारी उत्पादन गरिरहेका छन । उनले भने –‘परम्परागत रुपमा तरकारी खेती गर्दा मलको लागत बढ्ने, किरा लगायतले उत्पादनमा क्षति पु¥याउने गरेको थियो । तर, आधुनिक प्रविधिले अहिले लागत, श्रमसंगै समयको बचत पनि गरेको छ ।’

विषादी व्यवासायी संघ सुदूरपश्चिम प्रदेश, नेपाल एकीकृत किट व्यवस्थापन र नेपाल विउ तथा मल परियोजनाको संयुक्त आयोजनामा धनगढीमा एग्रोभेट तथा कृषकहरुसंग आयोजित अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै किरा नियन्त्रण गर्ने, लागतमा कमी र उत्पादनमा बृद्धि गर्न यो प्रविधिले महत्वपूर्ण भुमिका खेल्ने बताए ।

उनले तरकारी खेतीसंगै च्याउ खेती पनि विस्तार गरेका छन । उनले अहिले तरकारी खेतीसंगै कृषि जेटिए पढ्ने विद्यार्थीहरुलाई आफुले भाडामा लिएको जग्गामा ओजेटी गराउँदै आएका छन । उनले अहिले वार्षिक दुई देखि ढाई लाख बचत हुने गरेको बताए ।

नेपाल विषादी व्यवसायी संघ प्रदेश समितिका अध्यक्ष भुपेन्द्र थापाले परम्परागत र रसायनिक तथा विषादीका कारण कृषि उत्पादनमा ह्रास आईरहेको बताए । उनले भने –‘रसायनिक तथा विषादीका कारण माटोको उर्वरा शक्तिमा कमी आईरहेको छ । कम भन्दा कम रसायनिक तथा विषादीको प्रयोगमा कमी ल्याउन आवश्यक रहेको छ ।’ उनले विषादी प्रयोगमा कमी ल्याउन सबै क्षेत्रको समन्वयात्मक भुमिका आवश्यक रहेको बताए ।

नेपाल विषादी व्यवसायी संघका केन्द्रिय महासचिव रामचन्द्र कार्कीले एग्रोभेट व्यवसायी र कृषक बिचको तालमेल नमिल्दा रसायनिक मलको प्रयोगमा कमी आउन नसकेको बताए । उनले भने –‘कृषि उत्पादनमा महत्वपूर्ण भुमिका एग्रोभेटको रहेको छ । तर, कृषकहरुले हेर्ने दृष्टिकोण गलत हुँदा समाजमा नकारात्मक असर परेको छ । व्यवसायीहरु नाफामात्र खोज्छन भन्ने गलत बुझाई हटाउनुपर्छ ।’ उनले विगतमा खुल्ला सिमाका कारण भारतबाट खुलेआम रसायनिक मल तथा विषादीहरु आयात हुने गरेको बताउँदै –‘अहिले सरकारले धेरै असर गर्ने रसायनिक मल तथा विषादी प्रयोगमा निषेध गरेपछि कमी आएको छ ।’

कार्यक्रममा तरकारीमा देखिने विभिन्न रोग, नेपालमा तरकारीमा बढ्दै गएको विषादी तथा रसायनिक मलको प्रयोग, यसको नियन्त्रण तथा रोकथाम लगायतका बारेमा छलफल भएको कल्पना धितालले बताईन ।