सुदूरपश्चिममा लक्ष्य अनुसार क्षयरोगका बिरामी पत्ता लागेनन्

धनगढी । सुदूरपश्चिममा लक्ष्य अनुसार क्षयरोगका बिरामी पत्ता लाग्न सकेका छैनन् । क्षयरोग निर्मुल गर्न सुदूरपश्चिममा क्षयरोगका बिरामी पत्ता लगाउने सरकारको वार्षिक लक्ष्य पुरा हुन नसकेको हो । प्रदेशमा पाँच वर्षको अवधिमा लक्ष्य अनुसार बिरामी पत्ता लाग्ने संख्या न्यून रहेको छ ।

स्वास्थ्य निर्देशनालय दिपायलका क्षयकृष्ठ अधिकृत मनोज प्रसाद ओझाका अनुसार केही जनसंख्या कामको शिलसिलामा बाहिर भएकाले गर्दा पनि लक्ष्य अनुसार बिरामी पता लगाउन नसकिएको हो । समुदाय स्थरमा खोजपडताललाई बढाउनु पर्ने आवश्यकता रहेको उनले बताए । 

उनका अनुसार चालु आर्थिक वर्ष २०८१÷०८२ मा प्रदेशको लक्ष्य छ हजार एक सय ९१ रहेकोमा एक हजार आठ सय ८५ जना बिरामीको संख्या पत्ता लागेको छ । यो संख्या साउनदेखि माघ मसान्तसम्म पत्ता लागेका बिरामीको संख्या हो । 

राष्ट्रिय क्षयरोग नियन्त्रण केन्द्रले यस प्रदेशलाई प्रत्येक वर्ष छ हजार एक सय ९१ बिरामीको पता लगाउने लक्ष्य दिँदै आइरहेको छ । केन्द्रले दिएको लक्ष्य अनुसार प्रदेशमा बिरामी पता लाग्न नसकिरहेको अवस्था छ । 
गत आर्थिक वर्ष २०८०÷०८१ मा पनि लक्ष्यको झन्डै आधा मात्रै बिरामी पत्ता लागेका थिए । 

उनका अनुसार २०८०÷०८१ मा तीन हजार छ सय १८ बिराी पत्ता लागेका थिए, भने २०७९÷०८० मा तीन हजार दुई सय १४ बिरामी पत्ता लागेका थिए । उनले २०७८÷०७९ मा तीन हजार चार सय २४ बिरामी पता लागेको बताए । उनका अनुसार २०७७÷०७८ मा दुई हजार आठ सय २६ बिरामी मात्रै पत्ता लागेका छन् । 

उनले प्रत्येक वर्ष क्षयरोगबाट मृत्यु हुनेको संख्यामा कमी आएको उनले बताए । उनका अनुसार चालु आर्थिक वर्षको माघ मसान्तसम्म ६४ जनाको क्षयरोगका कारण मृत्यु भएको थियो  भने गत आर्थिक वर्षमा एक सय १६ जना र २०७९÷०८० मा एक सय २१ जनाको मृत्यु भएको थियो । 

क्षयकुष्ठ अधिकृत ओझाले प्रदेशको जनसंख्या अनुसार सबैमा क्षयरोगको चेकजाँच गर्न सकिएमा लक्ष्य अनुसार बिरामी पत्ता लाग्ने बताए । समुदाय स्तरमा क्षयरोग चेकजाँचका एक्सरे मेसिन नै गाउँ–गाउँ पठाएर चेकजाँच गर्दा पनि लक्ष्य अनुसार बिरामी पत्ता लगाउन नसकिएको उनले बताए  । कोभिडका कारणले गर्दा पनि केही वर्ष क्षयरोग खोज पडतालमा समस्या भएको उनले बताए । 

उनले प्रदेशका ८८ पालिका मध्य १९ पालिकामा क्षयरोग मुक्त अभियानका रुपमा सञ्चालन भइरहेको बताए । पालिका मुक्त अभियानबाट पनि क्षयरोग खोजपतालाई सक्रिय रुपमा लागि रहेकाले गर्दा पनि गत विगतको तुलनामा बिरामीको संख्या बढेको उनको भनाइ छ । 

उनले क्षयरोगको नियन्त्रण गर्ने काम केन्द्रबाट भइरहेकाले प्रदेशमा बाँकी रहेका पालिकाहरुमा स्रोत लगायत बजेटका अभावले गर्दा क्षयरोग मुक्त पालिका हुन नसकेका  हुन् । प्रदेशका सबै पालिकालाई क्षयरोग मुक्त पालिका बनाउन अझै पाँच÷छ वर्ष लाग्ने उनले बताए ।

समुदायमा खोपत्ताल गर्दा सबै भन्दा बढी ६५ वर्ष उमेर समुहका भन्दा माथिको जनसंख्यामा जेकचाँज गर्दा २३ प्रतिशत भन्दा बढी क्षयरोगका बिरामी देखापर्ने गरेको उनको भनाइ छ ।