मोहन जोशी
सोमबार, २१ कार्तिक २०७९ मा प्रकाशित
धनगढी । कैलालीको निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ मा नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र गठबन्धनको साथ पाएको नेपाली काँग्रेस बिगतको आफ्नो बिरासत जोगाउन प्रयसारत छन् भने नेकपा एमाले थारु मत बिभाजित हुदा जीत हात पार्ने दाउमा छ ।
नागरिक उन्मुक्ति पार्टीकी रन्जिता श्रेष्ठ चौधरी आफ्ना श्रीमान रेशम चौधरीले २०७४ मा प्राप्त गरेको जित र गत बैशाखमा भएको पालिकाको निर्वाचनमा पार्टीले प्राप्त गरेको जित जागाउनु पर्ने दवावमा छिन् भने काँग्रेसका उम्मेदवार रामजनम चौधरी २०४८ देखि प्राप्त गर्दै आएको जित जोगाउने दवावमा छन् । नेकपा एमालेका उम्मेदवार तपेन्द्र रावल थारु मत रन्जिता र रामजनमा बिभाजित हुदा जित आफ्नो पक्षमा हुने आशामा छन् ।
टीकापुर घटनालाई राजनैतिक मुद्धा बनाइनु पर्ने र पहिचानमा आधारित संघीयताको मुद्धा बोकेर करिब एक बर्ष अघि रन्जिताकै अध्यक्षतामा गठन भएको नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले गत बैशाखमा कैलालीको टीकापुर क्षेत्रमा चार पालिकामा जित हासिल गरेको थियो । २०७४ मा भुमिगत रुपमा नै कैलाली १ बाट उम्मेदवार बनेका रन्जिताका श्रीमान रेशम चौधरी अत्यधिक मतले बिजयी भएका थिए ।
तर नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका लागि कांग्रेसका रामजनम चौधरी चुनौती बन्ने देखिएका छन् । थारु बाहुल्यता रहेको सो क्षेत्रमा रामजनम चौधरी समुदायसँग भिजेका नेता हुन् ।
रामजनम २०४८ सालको आमनिर्वाचनमा कैलाली–२ बाट २८ वर्षको उमेरमा सांसद भएका थिए । तत्कालिन अवस्थामा कैलाली जिल्लामा ३ निर्वाचन क्षेत्र थिए । त्यसपछि पनि उनी २०५१, २०५६ र २०७० मा प्रत्यक्ष तथा २०६४ मा समानुपातिक तर्फबाट पटकपटक सांसद बने, २०७० मा भने कैलाली क्षेत्र नम्बर ३ मा पराजित भएका थिए । उनी २०५४ मा सामान्य प्रशासन सहायक मन्त्री, २०५५ मा शिक्षा राज्यमन्त्री, २०५८ मा भूमिसुधार राज्यमन्त्री र २०७२ मा स्वास्थ्य मन्त्री भएका थिए ।
टिकापुर नगरपालिकाको मेयर भइसकेका एमालेका उम्मेदवार रावल आफुले गरेका कामको मुल्याङ्कन जतनाले गर्ने र पुनः मौका दिनेमा आसाबादी छन् । दुई जना चौधरी समयदायका उम्मेदवारले प्रतिष्पर्धा गर्दा थारु मत विभाजन हुने र पहाडी मत पाएर आफु चुनाव जित्ने रणनीति रावलको रहेको छ । देशैभर एमाले प्रति जनलहर रहेका कारण आफुलाई चुनाव जित्न समस्या नहुने उनी बताउँछन् ।
स्थानीय तहमा पाएको मतले भने रामजनमलाई केही हौसला थप्न सक्दछ । कैलाली क्षेत्र नम्बर–१ मा शत्तारुढ गठबन्धन दलले वडा स्तरमा २२ हजार मत पाएको छ । जहाँ नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका उम्मेदवारले १७ हजार मत मात्रै प्राप्त गरेका छन् । एमालेले वडास्तरमा ९ हजार ८ शय मत प्राप्त गरेको थियो ।
२०७४ को निर्वाचनमा रेशमलाल चौधरीले नागरिकको सहानुभुति मत पाएका थिए । तर अहिले रेशमको स्थानमा उनकी पत्नि उम्मेदवार छन् । आम मतदाताले उनकी पत्नी रन्जितालाई कसरी हेरेका छन्, सो कुरा पनि महत्वपूर्ण हुन सक्दछ ।
पहिचान सहितको संघीयता, टीकापुर घटनाको राजनैतिक रुपमा सम्वोधन, पछाडी पारिएका बर्गको अधिकारको सुनिश्चितता सहितका मुद्धा समेटेर जेलमा रहेका रेशमले आफ्नी श्रीमती रन्जिताको अध्यक्षतामा नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको गठन गरेका थिए । नागरिक उन्मुक्तिले ती मुद्धा उठाउँदै टीकापुर नगरपालिका, जोशीपुर गाउपालिका, भजनी नगरपालिका र जानकी गाउपालिकमा जितेको थियो । सो जित कायमै राख्न रन्जिताको चुनौती छ ।
रन्जिता आफु चुनाव जित्नेमा ढुक्क रहेको बताउछिन् । ‘गरिबका छोराछोरीलाई अधिकार मागेकै आधारमा जेलमा राखिएको छ, उनीहरुको न्यायका लागि मेरो उम्मेदवारी हो ।’ रन्जिता भन्छिन् ‘हाम्रो गुमेको पहिचान फिर्ता ल्याउन र पछाडी पारिएका वर्ग समुदायलाई राज्यको मुलधारमा ल्याउनका लागि मेरो उम्मेदवारी हो । त्यसैले म चुनाव जित्नेमा ढुक्क छु ।’
कांग्रेसका उम्मेवार रामजनम गठबन्धनको साथ र पहिचानको मुद्धामा आफुले खेलेको भुमिकाका कारण जित हुनेमा ढुक्क रहेको बताउँछन् । ‘क्षेत्र नम्बर १ को समग्र विकास र टिकापुर घटनालाई किनारा लगाउन मेरो उम्मेदवारी हो ।’ रामजनम भन्छन् । टीकापुर घटनालाई मैले नजिकबाट बुझेको छु । अदालति प्रक्रियाबाट मात्रै यो घटना समाधान हुनेवाला छैन । यसलाई राजनीतिक तरिकाले समाधान गर्नु पर्ने हुन्छ । त्यसका लागि मेरो पहल रहने छ ।’
एमालेका उम्मेदवार रावल गठबन्धन र नागरिकको मत आफुले पाउने र बिजयी हुने बताउँछन् । ‘मैले स्थानीय तहमा गरेको काम । सुरुवात गरेका विकासका कार्य जनताले देखेका छन् ।’ रावल भन्छन् ‘अर्को कुरा राष्ट्रिय स्वाधिनता, देशको स्वाभिमान कायम राख्न नेकपा एमालेले खेलेको भूमिकाका कारण पनि जनआकर्षण एमालेप्रति बढेको छ । त्यसैले म चुनाव जित्ने छु ।’
नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र गठबन्धनप्रति जनताको बिश्वास घटेकोले आफ्नो जित हुने रावल बताउँछन् । रन्जिता र रामजनममा बहुसंख्यक रहेका थारु मत बिभाजन हुदा जित आफुले पाउने रावलको दावी छ ।