बाजुरामा एक बर्षमा ११ पटक भुकम्प

धनगढी । बाजुरामा मात्रै एक वर्षको अवधीमा ११ पटक भूकम्प गएको छ । राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रका अनुसार बाजुरामा एक बर्षमा सबैभन्दा बढी ११ पटक भूकम्प गएको जनाएको छ ।

पटक–पटक गएको भुकम्पका कारण बाजुरामा सयौं घर पुर्ण रुपमा असुरक्षित बनेका छन् । तर नागरिक भने ज्यानलाई हत्केलामा राखेर असुरक्षित घरमै बस्न बाध्य छन् । अर्को घर तत्काल बनाउन नसक्ने अवस्था भएका नागरिक घर असुरक्षित छ भन्ने जानकारी पाउँदा पाउँदैपनि जोखिम मोलेर बस्न बाध्य भएका हुन् ।

माघ १० गते गएको भुकम्पका कारण गौमुल गाउँपालिका एकजनाको मृत्यु सँगै स्थानिय बिस्थापित भएका थिए । हिमाली गाउँपालिकाको विच्छयाँ केन्द्रविन्दु भएर ५ दशमलव ९ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको थियो । हिमाली गाउँपालिका, गौमुल गाउँपालिका सबैभन्दा बढी प्रभाबित भएका थिए । त्यसपछि पनि बाजुरामा पटक पटक भूकम्प गइरहेको छ ।

भूकम्पका कारणले अधिकांशाका घरहरु पुरै चिराचिरा परेका छन । रातको समय धेरै बासिन्दा घर छोडेर खुला आकाशमुनि बस्दै आएको गौमुल गाउँपालिका अध्यक्ष हरि बहादुर रोकायाले वताएका छन् । पुर्ण रुपमा क्षति भएका परिवारलाइ पालको ब्यबस्थापन गरेका छौ, जोखिम परिवारको ब्यबस्थापन भने गर्न नसकेको रोकायाले वताए । गाउँपालिकामा १ हजार ६ सय ५० परिवार मध्ये ५ सय ७० परिवारका घर जोखिममा रहेका छन् । ५ सय ७० परिवारका बासिन्दा सबै बिस्थापित भएको गाउँपालिकाले वताएको छ । केही घर भत्किएका छन्, भने अधिंकाश घर पुरै चर्कीएकाले घरनै जोखिममा रहेका छन् ।

त्यस्तै हिमाली गाउँपालिकामा पनि ४० प्रतिशत बढी घर जोखिममा रहेको पालिकाले जनाएको छ । बुढिनन्दा नगरपालिका बडिमालिका नगरपालिकामा पनि धेरै घरहरु भत्किने अबस्था पुगेको पालिकाले जनाएको छ । बाजुरामा पटक पटक भूकम्प जाने भएकाले बाजुरा बासी त्रसित बन्दै गएका छन् । कुनै रात खुला आकाशमुनि बिताउने गरेको हिमाली गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत राज बहादुर भण्डारीले वताएका छन् । बाजुराको हिमाली गाउँपालिका सँगै हुम्लाका ताजाकोट गाउँपालिका लगायतका बासिन्दाका घर जोखिममा रहेका छन् ।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी पुष्कर खडकाका अनुसार सबैभन्दा बढी गौमुल र हिमाली गाउँपालिका जोखिम भएपनि प्रभाबित भने ९ वटै पालिका रहेको वताए । प्रत्येक पालिका बाट जोखिमको तथ्याङ्क माग्ने काम भइरहेको खड्काले वताए । अधिकांशका घर बस्न लायक नभएको प्रशासनले जनाएको छ ।

एकातिर भूकम्पले घर चिरा चिरा भएका छन्, अर्कोतिर बर्षात सँगै बाढीपहिरो जाने सम्भाबनाले धेरै परिवार बिस्थापितको चरणमा रहेका छन् । उसै त बाजुरा बाढी पहिरोको उच्च जोखिममा हो, त्यसैमा भूकम्पले घर चिराचिरा बनाएपछि बाजुरा पुर्ण रुपमा जोखिममा रहेको जिल्ला समन्वय समिति प्रमुख तुलसिराम रोकायाले वताएका छन् ।

सुदूरपश्चिम र कर्णाली प्रदेश अन्य भन्दा दुर्गम क्षेत्र हुन् । यस क्षेत्रमा गरिबीको रेखामुनि रहेका जनताको बाहुल्य छ र यो क्षेत्रका धेरै सर्वसाधारण आफैं भूकम्पीय जोखिमबारे जागरुक र सक्षम पनि छैनन् । आर्थिक हिसाबले समेत विपन्नहरूको बाहुल्य रहेको यी क्षेत्रमा सरकारले घरहरूलाई भूकम्प प्रतिरोधी भवन बनाउन कुनै योजना आवश्यक देखेकै छैन नागरिक अगुवा कृष्ण अधिकारीले वताएका छन् । बाजुरामा पटक पटक भूकम्प गइरहने भएपनि जनचेतना कार्यक्रम भने कतै भएको पाइदैन् । अर्को भूकम्प पुर्वतयारी समेत नभएको बाजुरा क्याम्पसका प्रमुख सुरेश पण्डितले वताएका छन् ।